Jonge Helden in het Groen wil laten zien dat iedere ondernemer (m/v) een eigen verhaal heeft. Iedere ondernemer is uniek, dus ieder bedrijf is uniek. Ook als er dezelfde producten vandaan komen. Dit verschil zie je duidelijk tussen het bedrijf van JH#8 Rob Luysterburg en dit bedrijf van JH#10 Marc Swinkels. Ze produceren allebei aardbeien, dat is de enige overeenkomst.

Je bent geen ondernemer

‘Je kan beter in loondienst gaan.’ Kreeg Marc regelmatig te horen van zijn docenten. ‘Waarom zou het anderen wel lukken en mij niet?’ Vroeg Marc zich af. Toch gaat hij na zijn studie in loondienst bij een grote aardbeienkwekerij. Als vaste medewerker krijgt hij de verantwoordelijkheid voor de glastuinbouw van dat bedrijf. ‘Voor de grote beslissingen moest ik overleggen met de eigenaren. Zij namen dan soms een besluit, waar ik mezelf niet in kon vinden. Langzaam maar zeker ontdekte ik hoe ik mijn eigen onderneming zou leiden. Na 5 jaar loondienst besloot ik ondernemer te worden.’

In 2009 gaat het financieel niet goed in de glastuinbouw, desondanks gelooft Marc in zijn doel en gaat op zoek naar kassen die hij kan kopen. Na een zoektocht van zes maanden, vindt Marc een paprikakwekerij met bedrijfswoning in America. 40 kilometer van hun huis en zijn ouderlijk bedrijf in Mierlo vandaan. Net voor de kerst in 2009 krijgt Marc akkoord op zijn bod, in april 2010 geeft de bank akkoord op de financiering.

Samen met zijn vrouw Chantal zorgt Marc eerst dat de bedrijfswoning klaar is voor het verblijf van zijn nieuwe werknemers uit Polen. Een aantal jaar geleden is er heel wat ophef geweest over de manier van huisvesting van Poolse werknemers in de tuinbouwsector. Dat heeft het imago van de sector een flinke deuk opgeleverd en je merkt dat er nog steeds veel vooroordelen leven op dat gebied. Marc heeft hele duidelijke ideeën over personeel. ‘Ik zorg net zo goed voor mijn werknemers als voor mezelf. Zo slapen er bijvoorbeeld maximaal twee mensen op een slaapkamer en er moeten voldoende faciliteiten zijn. We hebben twee keukens en twee badkamers in het huis gezet. Inmiddels bestaat de groep werknemers uit bijna één hele familie, dus voelt het ook echt als thuis voor ze. Dit zijn mijn collega’s waarmee ik iedere dag werk, als ze lekker in hun vel zitten dan werkt dat voor mij ook prettig.’

Watersnoodramp

In mei begint de verbouwing van de kassen, het systeem voor paprikateelt wordt vervangen door materiaal voor aardbeienteelt. Na maandenlang hard werken kunnen op 10 augustus de aardbeien worden geplant en kan het echte werk voor de aardbeienteler beginnen. De euforie van de startende ondernemer wordt 20 dagen later al verstoord door een zware beproeving. ’Maandagochtend 30 augustus, die datum vergeet ik nooit meer. Terwijl ik onderweg ben naar de kassen, belt een werknemer me op. Hij maakt zich zorgen om het waterbassin met een inhoud van 3.500 m3 (3.500.000 liter regenwater). Toen ik even later de straat in reed, kwam het water me al tegemoet. Er zat een groot gat in het bassin, omdat er te veel regen tegelijk in was gekomen. Er zat een systeem in dat wateroverschot kan reguleren, maar blijkbaar werkte dat niet goed. Er stroomden duizenden liters waters weg, waardoor er een zijgevel van de kas uit werd geslagen. Ik maakte me zorgen om de aardbeienplanten die hierdoor in de wind stonden, onbeschermd tegen ziektes.’

Er is geen andere mogelijkheid dan te starten met de bouw van een nieuw bassin, deze keer van 10.000 m3. Samen met de accountant gaat Marc op zoek naar de laatste euro’s, om de bouw te bekostigen. ‘Het was een ontzettend ongelukkig moment, ik had net een zware investering achter de rug. Toen heb ik pas echt geleerd waar ik het voor doe, ik weet nu precies hoe ver ik qua financiën kan gaan en wat de risico’s zijn. Om dit bedrijf in m’n eentje te kopen was een enorm risico. Ik ga graag een uitdaging aan, maar zoveel risico zal ik in de toekomst niet vaker zelf opzoeken, zeker niet nu ik een gezin heb.’

Het nieuwe werken

De ouders van Marc hebben een tuinbouwbedrijf met 2 hectare blauwe bessen bij hun huis in Mierlo. Marc woont 40 kilometer bij zijn bedrijf vandaan. Toen hij het bedrijf in America kocht, was direct duidelijk dat Chantal en hij in Mierlo zouden blijven wonen. ‘Het heeft voor- en nadelen.' Zegt Marc. ‘Het voordeel is dat ik ’s avonds de deur dicht doe en dan echt klaar ben met m’n werk. Mits er storingen zijn op het bedrijf, ben ik ’s avonds gewoon thuis. Dat is ideaal, zeker met twee kleine kinderen. Maar ondanks dat ik niet alles leuk vond aan opgroeien op een tuinderij, vind ik het een nadeel dat mijn kinderen niet op ons bedrijf opgroeien. Zo krijgen ze heel weinig mee van het leven van een zelfstandige ondernemer. Wij gingen na school altijd even kijken bij mijn vader, als het druk was op het land, hielpen we mee. Ik ga nu iedere zondagochtend met mijn zoontje Thijs naar de kassen. Hij is dol op aardbeien! In de toekomst zien we wel of de kinderen interesse hebben in het bedrijf, ook dat heeft z’n voor- en nadelen.’

Marc heeft een andere werkwijze dan zijn vader. ‘Ik ben vooral bezig met het klimaatmanagement van de aardbeienteelt en management van personeel. Mijn vader heeft geen personeel, hij is de hele dag op het veld om het water en de voeding van de blauwe bessen te sturen. Alleen tijdens de oogst kom ik hem met mijn personeel helpen. De rest van de werkzaamheden doet mijn vader alleen en dat doet hij erg goed.’

Ze hebben wel dezelfde visie over het eindproduct: Een zo hoog mogelijke kwaliteit leveren. ‘We verkopen gezamenlijk het grootste gedeelte van de aardbeien en blauwe bessen via de veiling. De afnemers daar kennen ons en ik weet dat ze bewust voor ons product kiezen. We verkopen ook een klein gedeelte van de oogst vanuit een versautomaat in Mierlo. Ik ben trots als ik van mensen hoor dat ze de aardbeien en blauwe bessen goed vinden smaken, dat is een groot compliment.’

Ondernemer ten voeten uit!

‘Heb je nog een wijze les voor toekomstige ondernemers?’ Het allerbelangrijkste is dat je er plezier in hebt. Een eigen bedrijf vergt nou eenmaal veel van je. Je hebt meer zorgen, je moet vooruit blijven denken en je maakt meer uren dan wanneer je in loondienst bent. Maar als je het goed doet krijg je meer inkomen en meer voldoening. Als je voor jezelf begint, dan is het noodzakelijk dat je in jezelf gelooft! Ik weet inmiddels heel zeker dat ik ondernemer ben, gelukkig hadden mijn docenten geen gelijk.’