Wanneer ik aan kom op Hoeve Engelenstede word ik warm ontvangen door moeder Ine. Ze laat me het nieuwe huis zien wat Jacq aan het bouwen is en we lopen naar de keuken. Daar ontmoet ik vader Marcel. Aan de keukentafel wachten we op Jacq. Op het eerste oog lijkt Jacq me een rustige jongen maar wanneer we de stallen inlopen begint hij te stralen en kan hij niet meer stoppen met het vertellen over zijn konijnen. Zo zie je maar; een eerste indruk hoeft niet altijd de juiste te zijn.

Hoe is jullie bedrijf ontstaan?
Zo vader, zo zoon lijkt het wel wanneer ik Jacq, Marcel en Ine spreek. “Mijn vader en ik zaten allebei al op ons 18e in de maatschap. Ik zit zelfs al sinds mijn 17e maar toen mocht ik daar nog geen handtekening voor zetten. Mijn opa had vroeger een melkvee- en varkenshouderij. Toen mijn vader thuis aan de slag ging, is hij de koeien gaan verzorgen en is mijn opa doorgegaan met de vleesvarkens. Vervolgens heeft mijn vader deze tak ook overgenomen. In 1997 verlieten de koeien het bedrijf, hun stal stond echter maar voor korte duur leeg want de schapen maakten hun intreden. Op een gegeven moment bleek dat we geen schapen in de stal mochten houden. Koeien mogen namelijk op 50 meter afstand van de buren ‘wonen’ terwijl bij schapen een afstand van 100 meter geldt. Zo werd de oude kuilplaats verbouwd tot stal en konden we de schapen daarheen verhuizen. Konijnen mochten wel in de oude koeienstal gehouden worden en dus werd deze stal omgebouwd tot een plek voor 180 voedsters (moederkonijnen).”

Wanneer wist je dat je boer wilde worden?
“Naast dat ik zo vroeg thuis begon leek ik in nog twee dingen op mijn vader: ik had een hekel aan school en was het liefst de hele dag aan het werk op de boerderij. Op school begrepen ze er niks van want zo zeiden ze: ‘hij doet zo zijn best’. Mijn moeder maakte hen dan al snel duidelijk dat dat niet was omdat ik het leuk vond maar omdat ik gewoon zo snel mogelijk van school af wilde zijn. En dat gebeurde dan ook. Op mijn 15e haalde ik mijn VMBO diploma. Helaas had ik toch nog een paar jaar leerplicht voor de boeg. Ik koos de opleiding Veehouderij waarbij ik maar één keer per week naar school hoefde. Het was duidelijk dat ik thuis aan het werk wilde gaan en zo lieten mijn ouders al snel doorschemeren dat ik drie keuzes had: de vleesvarkenshouderij die we nog hadden uitbreiden, de konijnenhouderij uitbouwen of beginnen met het houden van geiten. Als bijbaantje had ik een hele tijd gemolken bij een geitenhouder. Dat was leuk als bijbaantje maar ik zag het niet zitten om mijn hele leven twee keer per dag te melken. In de vleesvarkens controleer je vooral de dieren en daar zag ik niet veel uitdaging in. En zo was de keuze duidelijk: konijnen. De varkens verlieten het bedrijf en tussen 2005 en 2015 zijn we gegroeid van 180 naar 1800 voedsters.”


Aan wie leveren jullie je konijnen?
“Onze vleeskonijnen leveren we aan een slachthuis in België. De konijnen worden in België verkocht maar worden ook geëxporteerd naar onder andere Duitsland. In Nederland eten we echter weinig Nederlandse konijnen. Deze dieren zijn duurder dan dieren uit andere landen en zo belanden er Chinese, Hongaarse en Franse konijnen in de Nederlandse supermarkt. Wanneer je denkt aan Frankrijk dan zou je niet direct denken aan goedkoop vlees. Toch is dit wel zo. De Franse konijnenhouderij heeft namelijk een unieke positie in hun land. Alleen zij mogen konijnenvlees leveren voor de Franse consument. Al het vlees wat vervolgens overblijft bieden zijn voor een spotprijs aan op de markt en wordt zo afgenomen door de retailers hier.”

“Het is eigenlijk raar, we hebben als burger allerlei wensen maar als consument heeft een grote groep dit blijkbaar stukken minder. Wel is er gelukkig een supermarkt die binnenkort het Nederlandse konijn in de schappen legt. Zo kan de Nederlandse consument over een tijd genieten van een mager stukje vlees van eigen bodem. En dat werd tijd. Een bekende Nederlandse kookboekenschrijfster vond konijnenvlees smaakvol en mager vlees. Alleen vanwege de lage verkrijgbaarheid van het Nederlandse konijn kwamen de recepten toch niet in haar boek. Het zou mooi zijn wanneer een bekende Nederlander ons zou kunnen helpen om het konijn op de kaart te zetten.”


Zijn er zaken die een leek echt over de konijnenhouderij zou moeten weten?
“Ik kan wel een paar wist je datjes geven? Wist je bijvoorbeeld dat…”
- Konijnen in Nederland gehouden worden voor het vlees en niet voor bont?
- Konijnen geen vruchtbaarheidscyclus hebben?
- Jonge konijntjes lamprei heten?
- Konijnen in de konijnenhouderij vooral in de ochtend en avond heel actief zijn, net zoals in het wild?

Hoe is het om onderdeel te zijn van een kleine sector?
“We kennen elkaar allemaal. Met zo’n 40 konijnenhouders in Nederland kan niemand van ons het zich permitteren om niet betrokken te zijn bij de toekomst van de sector. Velen leveren dan ook een actieve bijdrage bij vakgroepen, werkgroepen of studiegroepen. Zelf zit ik bij twee werkgroepen vanuit de vakgroep konijnenhouderij.
Aangezien wij als één van de eerste bedrijven parkhokken voor vleeskonijnen hadden, kwamen er vaak bezoekers op ons bedrijf uit het binnen- en buitenland. In parkhokken hebben de konijnen meer ruimte per dier, het hok zelf is groter, een groot gedeelte van de bodem is van plastic, ze krijgen ruwvoer en er zijn buizen waar de konijnen in kunnen kruipen.
Ook hebben we zelf een mestsysteem verzonnen. Het lastige van onderdeel zijn van een kleine sector is namelijk dat er relatief weinig bedrijven investeren in onderzoek naar houderijsystemen of andere bedrijfsaspecten. In Brabant werd, toen we gingen uitbreiden, maar één mestsysteem goedgekeurd. Dit systeem is echter niet meer van deze tijd dus hebben we een systeem bedacht dat er het meeste op lijkt’’.

Als je je bedrijf op kon tillen en mocht verplaatsen waar zou je het dan neerzetten?
“Mijn bedrijf zou dan absoluut niet meer in Brabant staan, vermoedelijk in België omdat daar meer konijn gegeten wordt en omdat daar ons slachthuis staat.
Door de nieuwe wet- en regelgeving die is verkondigd in Brabant en de hogere productiekosten die hiermee gemoeid zijn, is het zelfs niet meer mogelijk om te concurreren met de andere konijnenhouders in de andere provincies. We zouden als Nederland samen moeten concurreren met andere landen, niet ook nog eens onderling met elkaar. Toch gaat dit wel gebeuren gok ik. De komende jaren komt de stal aan ons huis leeg te staan omdat de gewenste investeringen voor deze stal niet meer uit kunnen. Mijn investeringen van de komende jaren zullen liggen bij enkele luchtwassers op de nieuwere stallen om te voldoen aan het nieuwe beleid. Dat geld hadden we liever gestoken in nog meer dierwelzijn voor onze konijnen.”


Jacq begint te lachen en vertelt: “Over vijf jaar hoop ik het bedrijf overgenomen te hebben. Voor het bedrijf zou het misschien beter zijn om te verkassen maar ik wil echt niet weg uit Vinkel. Net als mijn vader ben ik hier geboren en getogen en ga ik hier nooit meer weg. Vandaar ook dat we het huis aan het verbouwen zijn. Zo kunnen we straks allemaal op deze heerlijke plek blijven wonen.”

Heb je een levensmotto?
“Schik hebben en werken om te leven, niet leven om te werken.”