"Wij zijn allebei heel verschillend, maar lijken ook wel op elkaar"
Adriaan (29) en Jochem (22) van den Bogert runnen samen met hun ouders een biologische varkenshouderij in Hedel. Naast thuis te werken zijn Jochem en Adriaan ook allebei buitenshuis aan het werk en bestuurlijk actief. “Het is belangrijk om buiten je bedrijf te komen en te leren van anderen”, vinden de broers.
Hoe is jullie bedrijf ontstaan?
Jochem: “Mijn vader heeft het bedrijf van zijn vader overgenomen. Op dat moment zat het gangbare varkensbedrijf hier een kilometer verderop. Mijn ouders leerden elkaar kennen en gingen samen het bedrijf in. Op die locatie zijn we voornamelijk opgegroeid.”
Adriaan: “Het bedrijf zoals het er toen uitzag was eigenlijk te klein. Zowel onze buren, met een detailhandel in tuinmeubelen, als wij wilden ons bedrijf uitbreiden maar hier was geen ruimte voor. Op dat moment zijn onze ouders na gaan denken over andere toekomstmogelijkheden voor het bedrijf.”
En wat wilden ze?
Adriaan: “Mijn ouders ervaarden de noodzaak naar schaalvergroting en de toenemende aandacht voor ethiek/dierwelzijn en milieu. Daardoor, zijn ze ook na gaan denken over andere manieren van varkens houden. Ook merkte mijn vader dat hij boer wilde blijven. Hij wordt gelukkig van het contact met de dieren en de rol van manager is niets voor hem. Op dat moment waren er drie opties: op een nieuwe locatie een groter gangbaar bedrijf starten, de huidige locatie ombouwen voor biologische varkens of op een nieuwe locatie een biologisch varkensbedrijf beginnen.”
Jochem: “Er kwam hier in 2004 een stuk grond vrij, mijn ouders kochten dit en de buren kochten ons oude bedrijf. Zo zijn ze gestart met het bedrijf wat hier nu staat. Ondanks enkele negatieve reacties, schakelden onze ouders toch om. Hier zijn we super trots op en heel dankbaar voor. Na het omschakelen, waren mijn ouders een van de grotere biologische varkenshouders. Nu is dat niet meer zo. De biologische sector is ook hard gegroeid en professioneler geworden.”
Hoe verliep die overstap?
Adriaan: “Mijn ouders hadden een keuze gemaakt die goed voelde en waren op het juiste moment in gestapt in de biologische markt. De keuze werd versterkt en versneld door een omschakelsubsidie waar we op dat moment voor in aanmerking kwamen. Door de omschakelsubsidie waren er meerdere varkenshouders die de overstap maakten, waardoor het aanbod de vraag oversteeg.”
Jochem: “Dat was best een spannende tijd want de druk op de prijs was groot en er zijn ook enkele biologische bedrijven gestopt of weer omgeschakeld naar gangbaar.”
Hebben jullie iets meegekregen van die tijd?
Jochem: “Het was wel een moeilijke tijd voor onze ouders want het was onzeker hoe de markt voor biologische varkens zich verder zou ontwikkelen. Door hard te werken zijn we hier goed doorheen gekomen. Eigenlijk hebben we er nooit zo veel van gemerkt dat het zo zwaar was op dat moment. We hadden het er wel over aan de keukentafel maar het was nooit echt een ding.”
Heeft die keukentafel een belangrijke rol? En wat bespreken jullie dan?
Jochem: “Natuurlijk heeft die tafel een belangrijke rol. We eten daar met het hele gezin. En dan hebben we het geregeld over onze toekomst en over het bedrijf. Praten, praten, praten en goed samenwerken zijn essentieel voor een goede toekomst. Aan de keukentafel hebben we het over de puzzelstukjes van ons bedrijf om er voor te zorgen dat we een mooie puzzel leggen. Dat is best een uitdaging.”
Adriaan: “We zijn super blij dat we hier in het mooie Hedel ons bedrijf hebben. We zijn hier opgegroeid en hebben hier al onze vrienden dus dit is echt onze plek. Aangezien Jochem en ik allebei bedrijfsopvolger zijn, moeten we er op een manier voor zorgen dat ons bedrijf twee gezinnen kan voorzien. Zo hebben we een tijdje geleden ook een stukje grond aan gekocht naast de boerderij. Zo kunnen we op deze locatie al een beetje uitbreiden en de fietsers laten zien wat we doen. Ook willen we in de toekomst graag nog een locatie beginnen in de buurt, waar we een deel van onze varkens kunnen houden. Het moet een locatie zijn waar we eventueel een bedrijf kunnen ontwikkelen dat je alleen kunt runnen. Niet omdat we allebei perse ons eigen bedrijf willen hebben maar wel omdat we allebei willen boeren. Ook als er ruzie zou ontstaan of als de ander iets heel anders wil gaan doen.”
Zijn jullie heel verschillend?
Jochem: “Ja absoluut. Waar Adriaan altijd wist dat zijn hart ligt bij de varkenssector, heb ik ook heel veel interesse in geschiedenis. Daar wilde ik ook wel iets mee. Maar ja, er is niks mooiers dan boer zijn. Adriaan doet alles voor minimaal 120%, dat is goed maar soms word ik daar wel gek van.”
Adriaan: “Ja dat klopt wel, ik ben echt een man van de details. Als Jochem iets zou kunnen verbeteren dan is het toch wel opgeruimder zijn. Maar ja, er zijn altijd punten ter verbetering. Op sommige punten lijken we wel heel erg op elkaar. We hebben allebei een sociaal leven. We gaan veel met vrienden om, zijn actief in het dorpsleven en worden gelukkig van de boerderij. Als je onze vrienden vraagt om ons te omschrijven, zeggen ze: die twee zijn er altijd bij. En dat is echt wel zo.”
Zijn jullie anders dan anderen?
Adriaan: “Ik merk dat ik weinig jonge boeren ken met een biologisch bedrijf zijn. En misschien ook wel dat er weinig jonge boeren zo trots zijn dat wij het bedrijf samen over kunnen nemen.”
Jochem: “Daarnaast werken Adriaan en ik allebei buiten de deur en zijn we bestuurlijk actief. Waarom? Omdat we het belangrijk vinden om veel van anderen te leren en veel naar buiten te gaan. Wat we daar leren, vertalen we weer in ons bedrijf thuis. Het bedrijf is belangrijk maar er is meer dan werken alleen.”
Wat doen jullie voor werk buitenshuis?
Jochem: “Waar Adriaan iedere dag helemaal naar Rotterdam rijdt om te werken als nutritionist en in het weekend hier werkt, ben ik net begonnen bij stadsboerderij Eyghentijds in Rosmalen. Bij die stadsboerderij zit een biologisch varkensbedrijf. In samenwerking met Westfort, ook de afnemer van onze varkens thuis, bouwen ze daar een demobedrijf. Hier wil Westfort klanten gaan ontvangen. En ik mag daar de bedrijfsleider worden, echt een hele mooie kans!”
Stel dat geld geen rol zou spelen, hoe zou je leven er dan uit zien?
Adriaan: “Hoe tof zou het zijn als we een restaurant zouden kunnen beginnen in Den Bosch. Op die manier bereiken we burgers die verder af staan van de boerderij en laten we hen onze varkens op een hele andere manier beleven. Den Bosch natuurlijk omdat het praktisch in onze achtertuin ligt en omdat het de plek is waar mijn vrienden en ik graag naartoe gaan. Ik zou dan een restaurant willen waar vierkantsverwaarding van het varken centraal staat. Niet perse enorme hompen vlees maar mensen de veelzijdigheid van het varken laten zien.”
Jochem: “Het vlees in het restaurant komt dan natuurlijk van onze eigen varkens. Ik zou dan misschien wel een ander ras willen. Niet dat onze varkens nu niet heerlijk zijn maar ik zou gaan voor varkens met nog meer smaak en een nog betere intramusculaire vet-vlees verhouding.
Ook zou ik willen dat onze varkens allemaal gebruik kunnen maken van een modderpoel, weiland of bos. Nu hebben alle dieren wel uitloop maar hebben alleen de zeugen een modderpoel. Op die manier zijn ze nog zichtbaarder en kunnen we mensen echt laten beleven hoe geweldig onze varkens zijn.”