Toekomstbestendig en renderend komkommers telen

Corné Stouten (31) woont nu met zijn gezin in het dorp Oosterland in Zeeland. Vanaf 2019 zullen zijn ouders naar het dorp verhuizen en trekt Corné in het ouderlijk huis op het bedrijf. Samen met zijn vader runt hij een komkommerkwekerij. Corné weet wat hij wil. Hij is direct, eigenwijs en overtuigd van zijn zaken. Om zichzelf te blijven ontwikkelen doet hij nu mee met het LTO Talentenprogramma.

Hoe is jullie bedrijf ontstaan?
“Mijn opa had vroeger een klein akkerbouwbedrijf. In 1955 bouwde hij dit huis en de schuur. Voor die tijd was er in dit gebied vrijwel niks, huizen van voor die tijd zie je hier niet. Toen mijn opa hier begon had hij een traditioneel gemengd bedrijf. Naarmate de tijd vorderde verschoof zijn interesse van de koeien en de akkerbouw naar de vollegrondsteelten zoals bloemkool. Mijn vader kwam in 1981 in het bedrijf en ze kozen om witlof te telen in de volle grond. Meegaand met de tijd teelden ze witlof op water. In die tijd teelden veel telers hier in de regio witlof, nu zijn het er nog twee. In 1984 startte mijn opa en vader met het telen van komkommers. In 1990 lieten ze de witlof voor wat het was en focusten zij zich op de komkommerteelt.”

Heb jij altijd al geweten dat je het bedrijf over wilde nemen?
“Ja, absoluut. Al toen ik klein was liep ik altijd met mijn opa over het bedrijf. En zo groeide ik in het bedrijf. In mijn schoolperiode was ik voor én na schooltijd altijd in de kas te vinden. Ik heb vaak gehad dat ik ’s middags thuis kwam van school en zo de kas in fietste. Mijn tas gooide ik aan de kant en ik ging aan het werk. De volgende ochtend kon ik vervolgens eerst mijn tas gaan zoeken voordat ik weer naar school toe kon.
Ik ben nooit gedwongen om in het bedrijf te gaan. Het zou voor mij eerder een zware teleurstelling zijn geweest als het niet mocht. Wat mij betreft is het goed als je al zo jong mogelijk het bedrijf meekrijgt. Een komkommerkwekerij is niet alleen een bedrijf maar ook een manier van leven. Vandaar dat Carolien en ik ook volgend jaar met de kinderen hier gaan wonen. Op die manier krijgen ze veel meer mee van het bedrijf en leren ze ook wat het inhoudt om te leven tussen de komkommers.”


Wanneer ben je het bedrijf in gegaan?
“Al vanaf mijn zestiende was ik, naast school, fulltime thuis aan het werk. Sinds 2011 ben ik officieel in het bedrijf gestapt. Dat was ook meteen een jaar dat de komkommersector te maken kreeg met de EHEC-bacterie. Het was een slecht jaar voor de sector en dus ook voor ons bedrijf. En het is best heftig als je dan net dat jaar in het bedrijf stapt. Maar alles heeft zijn uitdagingen. Juist die slechte jaren zijn heel goed om soms mee te maken. Je leert dan wat echt ondernemerschap is. Je bekijkt alles kritisch en houdt letterlijk iedere factuur onder de loep.”

Was 2011 dus juist een stimulans?
“Dat jaar liet me heel direct kennismaken met het echte ondernemerschap en dat triggerde me. Ik ben geen diehard ondernemer, dat laat ik liever aan anderen over. Mijn passie is het werken met de komkommers. Het zou niks voor mij zijn om alleen maar naar de cijfers te kijken en bijna niet meer tussen de planten te komen. Levend materiaal zo goed mogelijk begeleiden is het mooiste wat er is. 2011 was naast de EHEC-bacterie crisis ook vooral een heel mooi jaar. Carolien en ik trouwden en gingen in het dorp wonen. Ik heb ongelofelijk veel geluk met haar. Als ondernemersdochter van een fruitteler uit Zuid-Beveland weet ze precies wat deze manier van leven inhoudt.”

Hoe ziet jullie weekend eruit?
“Al van jongs af aan ben ik gewend dat we werken tot en met zaterdag ochtend. Zaterdagmiddag is de vrije middag dat we leuke dingen gaan doen met onze kinderen. Zondag is een rustdag en staat voor ons in het teken van geestelijke bezinning. ’s Ochtends gaan we naar de kerk en gaan de kinderen naar de crèche die daarbij hoort. Vervolgens lunchen we thuis en doen we een middagdutje. De rest van de middag spelen we met de kinderen en gaan Carolien en ik om de beurt naar de kerk. De ene ’s middags en de andere ’s avonds. Samen met vier anderen bespeel ik het kerkorgel dus soms heb ik ‘orgeldienst’ op zondag. Waar we heel bewust geen tv hebben, merk je wel dat de invloeden van buitenaf je tegenwoordig sneller bereiken. Iedereen heeft een telefoon en ook dat is soms een televisie. Het betekent dus ook dat ik steeds bewuste keuzes maak om deze wel of niet te gebruiken. En natuurlijk, ik heb een bedrijf, dus ik kijk ook op zondag wel even op mijn telefoon of alle systemen goed staan ingesteld. Ik denk dat dat heel gezond is, zo’n rustdag. Even een dagje geen komkommers in mijn hoofd.”


Gesproken over die komkommers, kan je in een notendop vertellen hoe de komkommerteelt eruit ziet?
“In Nederland zie je vooral in het Zuiden van Brabant, Limburg en Zeeland komkommerteelt. Sommige mensen denken dat deze ook in het Westland geteeld worden maar daar zijn het vooral bloemen, paprika’s en tomaten. Bij mij heb ik twee rondes komkommers per jaar, van half januari tot half juli en van half juli tot begin november. Veel andere telers kiezen voor drie rondes. Om in het in Jip en Janneke taal uit te leggen vergelijk ik het meestal met diesels en sportauto’s. De sportauto’s zijn de bedrijven waar drie rondes komkommers per jaar worden geteeld. Zij telen zo’n 180 komkommers per m2, terwijl ik er 160 teel. Je zou dus qua opbrengsten kunnen zeggen dat ik het slechter doe. Maar ik vind juist die gedachtegang zo kort door de bocht. We moeten niet denken in opbrengsten maar in rendement.”

Wat bedoel je hier mee?
“In verhouding teel ik met mijn ‘diesel’-komkommers meer komkommers per plant. Ook heb ik minder arbeidspieken en kan ik, omdat ik maar twee keer per jaar jonge planten heb, veel minder chemicaliën gebruiken. Ook kan ik wel komkommers leveren wanneer mijn ‘sportauto’ collega’s net in de eerste weken van hun nieuwe periode zitten en dan geen komkommers produceren. Voor mij is dat op dat moment gunstig voor de prijs. Maar ieder zo zijn keuze natuurlijk. Naarmate de jaren focussen mijn vader en ik steeds meer op het telen van weerbare planten. Dit doen we onder andere door bodemverbetering met wormenmest en algenpreparaten. In de toekomst zie je gewoon de reductie van het gebruik van chemicaliën steeds hoger op de agenda komen. Ik wil daarom nu al kijken hoe ik sterkere planten kan telen met meer biologisch evenwicht.”

Hoe zie je je toekomst?
"Komende uit een akkerbouwfamilie merk je toch dat je 1-0 achterloopt op collega’s die echt uit de glastuinbouw komen. Je mist zo kennis voor deze teelt die in andere families in het DNA zit. Daarnaast heb ik al stappen gezet van het telen op de grond naar telen op goten. Zo hangen mijn planten niet op de grond wat beter is voor de waterhuishouding van mijn bedrijf. Ook zijn alle systemen vernieuwd of verbeterd. Die optimalisatieslagen vind ik super belangrijk. Ook al is er in het bestemmingsplan ruimte om nog 5,5 ha glas bij te zetten, ga ik dat niet 1, 2, 3 doen. Ik denk zelfs dat als ik je over vijf jaar spreek we nog niet zijn uitgebreid. Over tien jaar zal ik wel iets uitgebreid zijn, maar dan maak ik eerst weer een optimalisatieslag. Als ik over tien jaar nog steeds doe wat ik nu deed, dan ben ik er over elf jaar niet meer. Innoveren en optimaliseren houdt het voor mezelf en mijn medewerkers leuk. Ik werk tenslotte om te leven en niet andersom.”

Blijf je ook je bestuurswerk doen in de toekomst?
“Ik blijf zeker nevenfuncties vervullen naast mijn bedrijf, maar ik word niet de nieuwe minister van landbouw. Belangenbehartiging vind ik erg belangrijk. Je staat voor je sector en je leert zo ook veel mensen kennen. Die inzichten van anderen brengen me heel veel. Natuurlijk blijft het een puzzel hoe ik mijn tijd in deel want ik wil ook voor 200% voor mijn bedrijf gaan. Maar een ondernemer zijn met tunnelvisie, dat kan echt niet.”